Święty Mikołaj w zamkowych zbiorach

6 grudnia kojarzy się nieodłącznie z postacią świętego Mikołaja i prezentami. Dziś Mikołaj to sympatyczny staruszek, koniecznie z długą brodą i zaokrąglonym brzuchem, w czerwonym stroju i czapce z pomponem.

- W zbiorach naszego muzeum znajduje się bogata kolekcja kartek świątecznych (wielkanocnych, bożonarodzeniowych, noworocznych). Dzisiaj w EtnoSferze https://muzeum-zamek.pl/zbiory/etnosfera/swiety-mikolaj prezentujemy kilka z nich, tym razem z wizerunkiem Mikołaja. Karty pocztowe, wydawnictwo “Ruch” z lat 1960-1974 - informuje Muzeum Zamek w Oświęcimiu.

Święty Mikołaj, biskup Miry Licyjskiej, ze względu na przypisywane mu legendą uczynki został pierwowzorem postaci rozdającej prezenty dzieciom. Wszystko działo się w III i IV w. n. e. na terenie dzisiejszej Turcji (dawniej Patarze). Mikołaj odziedziczył majątek po rodzicach. Mógł żyć sam dostatnio, ale wolał pomóc biednym i potrzebującym i to właśnie im rozdał swoje bogactwa. Istnieje wiele świątecznych opowieści i legend w których ta tajemnicza postać nie tyle daje wszystkim prezenty, ale pomaga innym. Według jednej z nich, pewnej rodziny nie było stać na posag dla trzech córek. Święty Mikołaj dowiedziawszy się o tym postanowił im pomóc, i tak przez trzy noce potajemnie zostawiał woreczki ze złotem na posagi dla panien, aby mogły wyjść za mąż.

Jego atrybutami były: siwa broda, pastorał, mitra oraz długa, czerwona szata biskupia. Obdarowywał owocami, ciastkami i cukierkami dzieci, które były grzeczne w ciągu ostatniego roku. Te, które były niegrzeczne, uderzał pastorałem. Obecnie rodzice podkładają prezenty na mikołajki swoim dzieciom pod poduszkę lub wsuwają do skarpety, a niegrzecznym rózgę.

Święty Mikołaj jest także patronem zwierząt, dlatego dawniej na wsi mieszkańcy wieszali w oborach, stajniach obrazki z jego podobizną oraz podłaźniczki, wierząc że to właśnie on chroni je przed wilkami i chorobami.

Obecny wizerunek Mikołaja, czerwony płaszcz, czapka i szeroki czarny pas – został spopularyzowany w 1930 roku, kiedy artysta Fred Mizen stworzył reklamę Świętego Mikołaja stojącego w domu towarowym popijającego Coca-Colę.

W następnym roku Coca-Cola zdecydowała się przeprowadzić świąteczną kampanię reklamową w popularnych magazynach, takich jak The New Yorker i National Geographic. Postanowili ponownie wykorzystać pomysł Świętego Mikołaja pijącego Coca-Colę i zlecili ilustratorowi – Haddon Sundblom stworzenie realistycznych obrazów Świętego Mikołaja, a nie tylko mężczyzny ubranego w kostium Świętego Mikołaja. Zainspirowany wierszem Clementa Clarka Moore’a z 1822 r. „It was the Night before Christmas”, Sundblom stworzył ciepłego, przyjaznego, pulchnego Świętego Mikołaja ubranego w jaskrawoczerwony płaszcz.

(Źródło i grafiki: Muzeum Zamek)