Na zdjęciu członkini zarządu powiatu w rozmowie z Józefą Handzlik

Była jedną z wielu odważnych osób pomagających więźniom KL Auschwitz. 28 lutego w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej można było na żywo posłuchać opowieści 100-letniej Józefy Handzlik o czasach brutalnej niemieckiej okupacji. Wśród uczestników spotkania ze świadkiem historii była członkini Zarządu Powiatu w Oświęcimiu Teresa Jankowska.

Józefa Handzlik urodziła się 16 lutego 1923 roku w Brzezince. Podczas niemieckiej okupacji wraz z rodzicami i rodzeństwem znalazła się wśród tysięcy ludzi wysiedlonych ze wsi ze względu na planowaną rozbudowę KL Auschwitz. 

Przeszliśmy bardzo dużo w tamtym czasie. 500 numerów w Brzezince było. To jest sporo. I w jednym dniu zostali wysiedleni. Ja ciągle widzę swoją mamusię, jak jedzie dorożką, bo dostała zawału. Tatuś furmanką woził to, co mogli zabrać - opowiadała 25 kwietnia 2022 roku podczas uroczystego otwarcia Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej.

W 1941 roku rozpoczęła pracę w sklepie Baty znajdującym się w Rynku w Oświęcimiu. Była tam zatrudniona również Zofia Szewczyk (później po mężu Zużałek) - siostra majora Piotra Szewczyka. Pani Józefa otoczyła opieką swoją koleżankę z pracy - Irenę Bubec, którą Niemcy osadzili w KL Auschwitz za sprzedaż butów rodzinie żydowskiej. Dostarczała jej lekarstwa za pośrednictwem cywilnych robotników pracujących na terenie obozu. Z czasem pomocą zostali objęci inni więźniowie. 

Józefa Handzlik (z d. Hatłas) współpracowała również z legendarną Heleną Stupką, która podczas II wojny światowej działała w konspiracji, najpierw w Związku Walki Zbrojnej, potem w Armii Krajowej. Używała pseudonimu „Jadźka”. Po zbudowaniu przez Niemców obozu Auschwitz zaangażowała się w pomoc więźniom. Organizowała żywność oraz przekazywała grypsy. Kierowała także Komitetem Niesienia Pomocy Więźniom Politycznym Obozu Oświęcimskiego. Pomogła wielu uciekinierom z KL Auschwitz, m.in. Augustowi Kowalczykowi. Uczestniczyła także w przygotowaniach do innych ucieczek. 

Rozmowę z Józefą Handzlik przeprowadził pracownik działu merytorycznego Muzeum Pamięci Piotr Hertig. Zapis rozmowy można obejrzeć w internecie: https://bit.ly/3SxIwuQ

W wydanym przez MPMZO kalendarzu na 2023 rok fotografia i biogram pani Józefy znajdują się na karcie z miesiącem kwietniem.

(Źródło i foto: Muzeum Pamięci)