Teresa Jankowska składa wiązanki kwiatów przed tablicą upamiętniającą więźniarki karnej kompanii niemieckiego podobozu w Borze/Budach

„Jeśli Auschwitz uznać za piekło, to Bor/Budy były jego najniższym kręgiem” - wspominała po latach to straszne miejsce była więźniarka Zofia Posmysz, numer obozowy 7566.  25 czerwca br. minęła 81. rocznica utworzenia Karnej Kompanii. W imieniu władz Powiatu Oświęcimskiego kwiaty pod tablicą upamiętniającą więźniarki podobozu złożyła Teresa Jankowska, członkini Zarządu Powiatu w Oświęcimiu.

Uroczystości upamiętniające to tragiczne wydarzenie, jak co roku zorganizowała Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.

- Jak podają materiały źródłowe, powstanie Karnej Kompanii Kobiet wiązało się bezpośrednio z ucieczką 24 czerwca 1942 roku z komanda kobiecego KL Auschwitz polskiej więźniarki Janiny Nowak. Niemcy, by zaostrzyć dyscyplinę, zastosowali odpowiedzialność zbiorową. Wszystkim dwustu kobietom z jej komanda ogolono głowy, a samo komando przekształcono w karną kompanię i 25 czerwca wraz z dwustoma Żydówkami różnych narodowości, wśród których były Słowaczki, Rosjanki, Ukrainki, Jugosłowianki, Czeszki oraz Niemki odesłano do nowo utworzonego karnego podobozu w Borze/Budach - przypomniała Agnieszka Molenda-Kopijasz, prezeska Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.

Bez względu na pogodę czy porę roku więźniarki ciężko pracowały przy pogłębianiu i oczyszczaniu brzegów pobliskich stawów z sitowia oraz tataraku, a w lesie przy wyrębie drzew. Wykonywały także większość prac rolniczych na okolicznych polach.

Ciężkie warunki pracy oraz okrutne traktowanie przez więźniarki funkcyjne dla wielu kończyło się śmiercią. W drugiej połowie sierpnia 1942 r. część komanda kobiet przeniesiono do obozu żeńskiego w KL Birkenau. Po niespełna dwóch miesiącach od utworzenia karnego podobozu było to 137 polskich więźniarek -  tyle zdołało przeżyć z 200 skierowanych kobiet z pierwszego  transportu do karnej kompani w czerwcu.

Ostatecznie w marcu 1943 r. karne komando kobiece zostało przeniesione do obozu kobiecego w KL Birkenau, a w miejscu Karnej Kompanii Kobiet utworzono podobóz kobiecy KL Auschwitz Frauenlager Bor/Budy.

Obecnie historyczny budynek kwaterowania więźniarek Karnej Kompani jest w trakcie remontu elewacji.

- Podczas prac pod wtórnymi warstwami farby natrafiono na resztki oryginalnej numeracji budynków z początków istnienia rozbudowy kompleksu obozu KL Auschwitz Birkenau. To dwie litery i dwie cyfry BL 35 (Block 35). Dziś po raz pierwszy została ona zaprezentowana uczestnikom uroczystości - dodała Agnieszka Molenda-Kopijasz.

(Źródło i foto: Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau)